Global Vodafone Vakfı Yapay Zeka Raporunu Yayımladı: Avrupa’da Yetenek Açığı Dikkat Çekiyor
Vodafone Vakfı, “Eğitim Alanında Yapay Zekânın Artan Rolü” raporunu yayımladı.
Vodafone Vakfı tarafından yayınlanan “Eğitim Alanında Yapay Zekânın Artan Rolü” raporu, Avrupa’da yapay zekâ yetenek açığının büyüdüğünü gösteriyor. Türkiye’deki öğrencilerin %85’i yapay zekânın profesyonel yaşamlarında kritik bir rol oynayacağına inanıyor.
Global Vodafone Vakfı, Almanya, Birleşik Krallık, Yunanistan, Portekiz, Romanya, İspanya ve Türkiye’nin de dahil olduğu 7 Avrupa ülkesini kapsayan “Eğitim Alanında Yapay Zekânın Artan Rolü” raporunu yayınladı. IPSOS tarafından 12-17 yaş arası 7 bin öğrenciyle yapılan anket sonuçlarına dayanan rapor, Avrupa’da yapay zekâ yetenek eksikliğinin giderek arttığını ortaya koyuyor.
Yapay Zeka Kullanımında Fırsat Eşitsizliği Derinleşiyor
Rapora göre, Avrupa genelinde öğrencilerin %27’si okullarda yapay zekâ kullanımında geri kaldıklarını hissediyor. Düşük gelirli ailelerden gelen öğrenciler, varlıklı akranlarına kıyasla yapay zekâ becerileri açısından daha fazla dezavantajla karşı karşıya. Türkiye’de ise bu oran %39 ile Avrupa ortalamasının üzerinde seyrediyor.
Öğrenciler Yapay Zekâyı Gelecekleri İçin Kritik Görüyor
Ankete katılan öğrencilerin %74’ü, yapay zekânın profesyonel yaşamlarında önemli bir rol oynayacağına inanıyor. Türkiye’de bu oran %85 ile en yüksek seviyeye ulaşıyor. Ayrıca, Türk öğrencilerin %81’i, yapay zekâya erişimin akademik başarıyla doğrudan bağlantılı olduğuna inanıyor.
Türkiye Vodafone Vakfı Başkanı Hasan Süel, rapor hakkında şunları söyledi:
“Yapay zekâ, eğitimde büyük bir dönüşüm yaratıyor. Ancak okullar, öğretmenler ve politika yapıcılar için sağlam rehberlik, kapsayıcı eğitim programları ve stratejik yol haritaları gerekliliği ortaya çıkıyor. Vodafone Vakfı’nın bu araştırması, öğrencilerin yapay zekâ hakkındaki görüşlerini ve karşılaştıkları zorlukları ortaya koyarken, eğitim sisteminin geleceğine dair kritik eksiklikleri ve fırsatları da gözler önüne seriyor. Türkiye’de Habitat Derneği iş birliğiyle başlattığımız ‘Yapay Zekâ Yıldızları’ projesi ile 11-18 yaş arası öğrencileri yapay zekâ ile tanıştırıyor, onları üretken bir sürecin parçası yapıyoruz. İlk yılda 35 bin öğrenciye ulaşmayı hedefliyoruz.”
Türkiye’de Yapay Zeka Kullanımına Dair Öne Çıkan Sonuçlar
Türk öğrencilerin %34’ü, yapay zekâyı kişiselleştirilmiş öğrenme yolları oluşturmak için kullanıyor.
Yapay zekâ destekli interaktif içerikler, Türkiye’de öğrenciler arasında %41 kullanım oranına sahip.
Türk öğrencilerin %67’si öğretmenlerinden, %78’i sınıf arkadaşlarından ve %77’si ebeveynlerinden yapay zekâ kullanımı konusunda destek alıyor.
Türk öğrencilerin %73’ü, yapay zekâyı akademik başarılarını artırmak için nasıl kullanacaklarını bildiklerini söylüyor.
%52’lik bir kesim, sınavlarda yapay zekâ kullanımına izin verilmesi gerektiğine inanıyor.
En büyük endişelerden biri, deepfake teknolojisiyle zorbalığa maruz kalma riski. Türk öğrencilerin %64’ü bu konuda ciddi kaygı taşıyor.
Öğrencilerin %49’u, yapay zekâyı kendi avantajlarına kullanmak için sınıf arkadaşlarından daha az fırsata sahip olmaktan endişe ediyor.
Eğitimde Yapay Zekâ İçin Daha Fazla Kaynak Gerekli
Rapora göre, okullarda yapay zekâ ve dijital araçların kullanımı konusunda büyük fırsatlar olmasına rağmen, bu alanda yeterli kaynak sağlanmıyor. Düşük gelirli öğrenciler için yapay zekâ destekli eğitim materyallerine ve araçlarına erişimde eşitsizlikler derinleşirken, Avrupa genelinde eğitim sektöründe yapay zekâ rehberliği eksikliği hissediliyor.
Vodafone Vakfı, “Connecting for Good” stratejisi kapsamında yürüttüğü Skills Upload Jr Programı ile Avrupa çapında 9 ülkede kamu kurumları, okullar ve öğrencilerle işbirliği yaparak dijital eğitimi daha kapsayıcı hale getirmeyi hedefliyor.
Yetkililere Görev Çağrısı
Global Vodafone Vakfı, yapay zekâ eğitiminde eşitlikçi ve etik bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiğini vurguluyor. Rapor, öğrencilerin yapay zekâya erişimini artırmak, güvenlik endişelerini gidermek ve yapay zekâ kullanımını düzenleyici çerçevelerle daha etkili hale getirmek için karar vericilerin harekete geçmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
Yapay zekâ, eğitimde devrim yaratırken fırsat eşitsizliği de derinleşiyor. Vodafone Vakfı’nın bu raporu, Türkiye dahil birçok ülkede öğrencilerin yapay zekâ konusundaki beklentilerini ve kaygılarını ortaya koyuyor. Özellikle ekonomik eşitsizliklerin eğitimde teknolojiye erişimi etkilediği net bir şekilde görülüyor. Öğrencilerin büyük bir kısmı yapay zekânın gelecekteki kariyerleri için kritik olduğuna inanıyor, ancak yeterli eğitim ve altyapı sağlanmadıkça bu fırsat eşitsizliği daha da büyüyecek gibi görünüyor.
